dbtrains.com | de website | faq | sitemap |
 
 

E 18


Aan het einde van de tweede wereldoorlog was er niet zoveel meer over van het eens zo trotse bestand E 18 locomotieven in overwegend zuid Duitsland. De helft van de machines was licht tot zwaar beschadigd. Zie het overzicht van alle E 18 locomotieven voor de lokaties en condities na de tweede wereldoorlog (Overzicht van E 18 locomotieven na WO II).

De locomotieven E 18 04, 09, 15, 23, 31, 33, 052 werden aan het eind van de oorlog buiten dienst gesteld.

Acht locomotieven bevonden zich aan het einde van de oorlog in de Sovjet bezettingszone. De E 18 19, 40 en 43 waren bij AEG ondergebracht voor reparatie, de E 18 24 en 048 kregen een inspectie in het RAW Dessau, en de E 18 28, 34 en 44 stonden in het Bw Leipzig West. De toen nog westelijke Deutsche Reichsbahn hoopte de locomotieven nog terug te krijgen en hield de locs nog in de bestanden. Maar toen zeker was dat de locomotieven niet meer terugkeerden werden de locomotieven E 18 19, 40, 43 en de E 18 24 en 048 op 7 september 1945 uit de bestanden gehaald. De E 18 28, 34 en 44 kwamen later met een ruil met de DR uit de DDR weer terug bij de DB.

De locomotieven E 18 42 en E 18 046 stonden aan het eind van de oorlog in Oostenrijk en zijn daar ook gebleven. De locomotieven werden ingelijfd in de bestanden van de Oostenrijkse spoorwegen (ÖBB).

Uit het bestand aanwezigen E 18 locomotieven werden de minst beschadigden exemplaren uitgekozen en deze werden met alle aanwezigen materialen (meestal niet veel) weer gerepareerd en opgeknapt. De locomotieven die onherstelbaar beschadigd waren werden buiten dienst gesteld en dienden nog enige tijd voor onderdelen.

De zwaar beschadigde E 18 01 (1-7-1946) en E 18 03 (7-4-1948) en E 18 07 (17-11-1945) werden alsnog buiten dienst gesteld. Uitzonderlijk was de wederopbouw van de E 18 053. Deze machine had niet zo'n hele erge schade, maar de loc werd in het RAW Esslingen opnieuw opgebouwd en op 14 september 1945 opnieuw in dienst gesteld vanuit het Bw Stuttgart.

De locomotieven E 18 05 (21-1-1946), E 18 22 (22-9-1945) werden in het RAW München-Freimann gerepareerd en de locomotieven E 18 06 (25-7-1947), E 18 08 (19-1-1946), E 18 12 (19-4-1947), E 18 20 (30-08-1946),E 18 21 (22-12-1945) en E 18 39 (27-7-1947) werden in het PAW Krauss-Maffei gerepareerd.

De locomotieven E 18 10, 38 en 050 waren eigenlijk terzijde gesteld maar werden in 1949 en 1950 weer gerepareerd. De locomotieven werden ingezet vanuit het Bw Nürnberg.

De locomotieven wisselden in de na oorlogs jaren veelvuldig van onderhoudswerkplaats. In de winter van 1948/49 bestond het bestand E 18 locomotieven in west Duitsland uit de volgende exemplaren die als volgt waren onderverdeeld over de werkplaatsen:

  • Bw München: E 18 02, 06, 08, 14, 16, 17, 18, 20, 21, 22, 30, 045
  • Bw Nürnberg: E 18 10, 11, 13, 29, 36, 38, 39, 047, 050
  • Bw Regensburg: E 18 25, 26, 27, 049, 050
  • Bw Augsburg: E 18 05, 37, 051
  • Bw Stuttgart: E 18 12, 32, 35, 41, 053

Ook in de na oorlogse jaren in tijdperk III werden de locomotieven E 18 voornamelijk ingezet in het langeafstands verkeer. Het omloopplan was zo gemaakt dat maar weinig sneltreinen tussen München en Stuttgart en Nürnberg werden getrokken door een E 18 locomotief. Ook werd de locomotief ingezet in stoptreinen. Zo kwamen E 18 locomotieven vanuit München bijvoorbeeld in Herrsching of Kochel. Toen de maximum snelheid voor sneltreinen werd verhoogd naar 110 km/u werd de E 18 steeds minder ingezet in stoptreindiensten en steeds meer in sneltreindiensten. Af en toe werden locomotieven ook ingezet op het traject van München naar Salzburg en Kufstein. Maar meestal reden locomotieven van de serie E 16 op dit traject. De treinen op het traject tussen München en Regensburg werden gereden door E 18 locomotieven uit Regensburg.

In de zomer van 1950 eindigde de planmatige inzet van E 18 locomotieven vanuit het Bw Augsburg, omdat de locomotief efficiënter vanuit andere onderhoudswerkplaatsen ingezet konden worden. In mei 1950 ging de E 18 37 naar Nürnberg, eind juni 1950 ging de E 18 051 naar Regensburg en de E 18 05 ging op 19 augustus ook naar Regensburg. De jaren daaropvolgend wijzigde er nauwelijks iets in de stationering van de E 18 locomotieven. In mei 1953 verwisselde de E 18 11 Nürnberg voor Stuttgart, en in oktober 1953 verwisselde de E 18 050 Regensburg voor Stuttgart.

Door de stijgende vraag naar elektrische sneltrein locomotieven besloot de DB om begin 1951 de buiten dienst gestelde E 18 03 te renoveren. Als laatste gerenoveerde E 18 locomotief werd de loc op 14 december 1951 ingezet vanuit het Bw Stuttgart.

De toenemende groei van de spoorwegen in het begin van de jaren '50 veroorzaakten een tekort aan elektrische locomotieven. De bouw van nieuwbouw elektrische locomotieven zat nog in de tekentafel fase. Daarom greep de DB het aanbod aan van de DR uit de DDR voor het leveren van vijf oude E 18 locomotieven en een aantal E 94 goederen locomotieven. De locomotieven werden geruild voor stoomlocomotief onderdelen. Per verordening van het DDR spoorweg ministerie werd op 31 december 1952 de E 18 24, 28, 34, 44, 048 alswel een aantal E 94 locomotieven in het RAW Dessau verzameld. Op 22 september 1953 werden de E 18 28, 34, 44 en 048 aan de DB overgedragen. Op 6 oktober volgde toen de E 18 24. Alle vijf locomotieven werden ondergebracht in het AW München-Freimann, of in het PAW Krauss-Maffei en werden t/m 1954 opnieuw opgebouwd en ondergebracht in het Bw Stuttgart en het Bw Nürnberg.

De "nieuwe" locomotieven werden ondergebracht in de volgende Bw's:

  • E 18 24 Bw Stuttgart
  • E 18 28 Bw Stuttgart
  • E 18 34 Bw Stuttgart
  • E 18 44 Bw Nürnberg
  • E 18 048 Bw Stuttgart

Op 2 oktober 1954 was de elektrificering tussen Nürnberg en Würzburg een feit. De E 18 locomotieven gingen nu ook op deze lijn dienst doen. Daardoor ging E 18 13 in november 1954 naar het Bw Würzburg voor het trainen van personeel. Maar op 5 februari 1955 ging de loc weer terug naar het Bw Nürnberg. Pas veel later ging het Bw Würzburg weer een rol spelen voor de E 18 locomotieven. Interessant detail hier is dat de E 18 047 als eerste elektrische locomotief op eigen kracht het station Würzburg bereikte op 24 september 1954 met een meettrein.

Maar de vijf E 18 locomotieven van DR uit de DDR waren niet de laatste "nieuwe" E 18 locomotieven. In 1954 bood AEG en Krupp de DB aan, om uit onderdelen twee nieuwe locomotieven E 18 te bouwen. De DB die op dat moment ook proeven deed met de nieuwe elocs E 10 besloot vanwege de beproefde constructie van de E 18 locomotieven om deze twee extra exemplaren te laten bouwen. En zo geschiedde dat op 13 december 1954 de E 18 054 het levenslicht zag en op 7 maart 1955 de E 18 055 in München fabrieknieuw het spoor oprolde. Na succesvolle proefritten op het traject naar Stuttgart werden beide locomotieven overhandigd aan het Bw München Hbf. Hierna waren er 41 locomotieven E 18 in dienst in zuid Duitsland, de locomotieven waren eind 1955 verdeelt over de volgende Bw's:

  • Bw München: E 18 02, 06, 08, 14, 16, 17, 18, 20, 21, 22, 30, 045, 054, 055
  • Bw Nürnberg: E 18 13, 29, 36, 37, 38, 39, 44, 047
  • Bw Stuttgart: E 18 03, 10, 11, 12, 24, 28, 32, 34, 35, 41, 048, 050, 053
  • Bw Regensburg: E 18 05, 25, 26, 27, 049, 051

In de eerste helft van de jaren vijftig was de E 18 het parardepaardje van de nog jonge DB. Ook wisselde het inzetgebied van de locomotieven ongeveer doorlopende door de toenemende elektrificering van de hoofdlijnen. Vanaf 15 mei 1950 waren Regensburg en Nürnberg elektrische met elkaar verbonden. Op 8 oktober 1950 werd de rijdraad ook doorgetrokken tot Coburg en van Stuttgart naar Ludwigshafen en Bietigheim. Op 10 november 1950 konden de elektrische locomotieven tot Probstzella rijden. De locomotieven uit München reden voornamelijk tot Nürnberg en Stuttgart. De locomotieven uit Nürnberg hadden vanaf 1951 twee omloopplannen met 4 en 2 locomotieven, die naar München, Coburg, Treuchtlingen, Regensburg, Ludwigslust of Bamberg reden. Later werd de inzet uitgebreid naar Würzburg en Probstzella. De locomotieven uit Regensburg werden ingezet in de diensten op Regensburg - München - Nürnberg - Regensburg alswel op personentreinen naar Landshut en Neumarkt/Opf. Het zwaartepunt van de locomotieven uit Stuttgart was de verbinding Stuttgart-München. Eerst nog maar geëlektrificeerd tot Heidelberg, maar vanaf 5 mei 1955 het gehele traject. De E 18 locomotieven uit het Bw Stuttgart reden op deze verbinding de treinen F 3/4 Merkur en F 23/24 Schwabenpfeil.

Deze tweede bloeitijd van de E 18 was maar kort. Vanaf 1957 verdrong de nieuwe E 10 locomotief de E 18 uit de sneltreindiensten. In Stuttgart, Heidelberg en Offenburg waren als snel voldoende E 10 locomotief om de diensten van de E 18 locomotieven over te nemen. Vanaf 1958 reduceerde het Bw Stuttgart daarom haar bestand. Op 25 januari 1958 verhuizen de E 18 34 en 35 naar het Bw Nürnberg, begin februari verhuizen de E 18 28 en 41 naar Franken. Eind februari ging ook de E 18 050 naar het Bw Regensburg. En een maand later kreeg het Bw Nürnberg de E 18 048. In mei 1958 ging de E 18 12 ook naar Nürnberg. In juli 1958 kreeg München de E 18 24. En in oktober gingen de E 18 03, 10, 11 en 053 van Stuttgart naar Regensburg. Daarmee bleef alleen in 1958/59 de E 18 32 als inval lok voor de E 10 over in Stuttgart. Begin april 1959 verhuisde ook deze loc met het Bw Nürnberg.

Daardoor verkreeg men op 31 december 1959 het volgende overzicht van de werkplaatsen van waar de E 18 werd ingezet:

  • Bw München: E 18 02, 06, 08, 14, 16, 17, 18, 20, 21, 22, 24, 30, 045, 054, 055
  • Bw Nürnberg: E 18 12, 13, 28, 29, 32, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 41, 44, 047, 048
  • Bw Regensburg: E 18 03, 05, 10, 11, 25, 26, 27, 049, 050, 051, 053

Begin jaren zestig waren de E 18 locomotieven voornamelijk geconcentreerd in de regio Beieren waar alle geëlektrificeerde lijnen werden bereden door deze locomotieven. Vanaf 1959 werden de locomotieven ook ingezet op de verbinding van Regensburg naar Passau. De locomotieven uit de Bw's van Nürnberg en Regensburg reden een groot deel van de sneltreindiensten tussen Würzburg en Passau. Af en toe kwam de E 18 zelfs in Frankfurt/M. En met de diensten in Touropa treinen kwam de E 18 zelfs via de linker rijnlijn in 1958 in het Rurhgebied.

Ondertussen veranderden t/m 1962 weinig in de stationering van de E 18 locomotieven. Alleen E 18 10 verhuisde in mei 1960 naar Regensburg en de E 18 12 een jaar later van Nürnberg naar München.

Begin jaren zestig veranderde ook in Beieren de diensten voor de E 18 locomotieven. Er werden nu ook in de Bw's van Nürnberg en München nieuwe E 10 locomotieven gestationeerd. E 18 locomotieven gingen steeds meer lager gepositioneerde treinen rijden. Maar ze werden ook ingezet op nieuwe geëlektrificeerde trajecten zoals op 27 mei 1962 op de lijn Ingolstadt naar Treuchtlingen.

Met de zomerdienstregeling van 1962 werden 8 E 18 locomotieven overbodig. Er werd gezocht naar een nieuw inzetgebied voor deze locomotieven en men vond de lijn München-Salzburg geschikt. Tot nu toe hadden alleen locomotieven van de serie E 16 hier hoogwaardige treinen gereden. Met een omloop vanuit het Bw Freilassing werden bijna alle sneltreinen tussen Salzburg en Kufstein met E 18 locomotieven gereden. Gelijktijdig werden de E 18 02, 06, 08, 14, 16, 17, 18, 21 eind mei begin juni (alleen E 18 06 begin juni) gestationeerd in het Bw Freilassing. De resterende E 18 locomotieven in München reden in een vijfdaagse omloop naar Nürnberg, Regensburg, Garmisch en Salzburg. Ook reed de E 18 in die tijd de F 55 Blauer Enzian, totdat de trein vanaf 1965 door een nieuwe locomotief E 03 werd getrokken.

Op 25 mei 1963 ging de E 18 28 van Nürnberg naar Regensburg. In juni 1964 versterkte de E 18 13 uit Nürnberg het bestand locomotieven in Freilassing.

Op 31 december 1964 waren de E 18 locomotieven verdeelt over de volgende Bw's:

  • Bw München: E 18 10, 20, 22, 24, 30, 045, 054, 055
  • Bw Nürnberg: E 18 29, 32, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 41, 44, 047, 048
  • Bw Regensburg: E 18 03, 05, 11, 25, 26, 27, 28, 049, 050, 051, 053
  • Bw Freilassing: E 18 02, 06, 08, 12, 13, 14, 16, 17, 18, 21

Midden april 1965 werd locomotief E 18 06 uit Freilassing zwaar beschadigd bij een ongeval. De locomotief werd overgebracht naar het AW München-Freimann. Ondanks de zware beschadigingen besloot de DB om de locomotief weer opnieuw op te bouwen. Op 16 maart 1966 werden de herstelwerkzaamheden afgerond en werd de locomotief weer gestationeerd in het Bw Freilassing.

Vanaf de zomerdienstregeling van 1965 werd het mogelijk dat locomotieven van de DB en de ÖBB tussen Frankfurt en Nürnberg en Wenen door mochten rijden zonder te hoeven stoppen bij de grens. Ook de E 18 profiteerde hiervan, in de diensten van D 356/358 tussen Würzburg en Wenen Westbf reden de locs de langste planmatige diensten na de tweede wereldoorlog.

Vanaf de zomerdienstregeling van 1966 gingen de E 18 locomotieven vanuit München alleen nog maar vierdaagse omlopen rijden. Vanaf 24 juni 1966 eindigde de stationering van E 18 locomotieven in München en werden de resterende locs verplaatst naar het Bw Freilassing. Daar werden de laatste E 16 locomotieven vervangen door deze E 18 locomotieven in de diensten tussen München en Salzburg/Kufstein.

Per 1 januari 1968 werden de locomotieven E 18 hernummerd naar de serie 118, het ging om de volgende locomotieven in de volgende Bw's, de laatste twee cijfers in elke aanduidingen zijn de oude aanduidingen:

  • Bw Nürnberg: 118 029, 032, 034, 035, 036, 037, 038, 039, 041, 044, 047, 048
  • Bw Regensburg: 118 003, 005, 011, 025, 026, 027, 028, 049, 050, 051, 053
  • Bw Freilassing: 118 002, 006, 008, 010, 012, 013, 014, 016, 017, 018, 020, 021, 022, 024, 030, 045, 054, 055

Op 28 september 1968 kwamen de E 18 locomotieven vanuit Freilassing voor het laatst vanuit Freilassing in actie met de E 1303 en de E 608 (eilzuge) naar Stuttgart. Terug reden de locomotieven als voorspan voor een E 10 locomotief met D 530 en D 547 naar München. De locomotieven uit Nürnberg werden vanaf de zomer 1969 voornamelijk ingezet op de verbinding Nürnberg/Würzburg-München, maar ook naar Frankfurt.

Asindeling: 1'Do1'
Indienststelling: 1935-1940
Diameter aandrijfwielen: 160 cm
Diameter loopwielen (voor/achter): 100 cm/100 cm
Lengte over de buffers: 16,92 m
Maximumsnelheid: 150 km/h
Aantal rijmotoren: 4
Vermogen: 3040 kW bij 117,0 km/h
Aanzetkracht: 206 kN
Spanning: 15 kV ~/16 2/3 Hz
Gewicht: 108,5 t